Wat bevalt me beter? Een roman waarop ingezoomd wordt op een
geheime boodschap ontvangen in een korte periode op verschillende plekken in
Europa? Of een chronologisch overzicht van een familie uit Rotterdam in de
Tweede Wereldoorlog, beschreven vanuit het gezichtspunt van Katja, de oudste
dochter van een kruideniersfamilie? Ik weet het niet zo goed.
Ik las:
‘Bericht uit Berlijn’ van Otto de Kat en meteen daarna ‘De lege stad’ van Simone
van der Vlugt. Dit had geen vooropgesteld plan. Het eerste boek nam ik mee uit
de bibliotheek vanwege de naam Berlijn in de titel. Het tweede boek heeft mijn
moeder een hele nacht wakker gehouden, wat mij altijd reden geeft om het
betreffende boek te lezen.
In het boek van Otto de Kat krijgt de Nederlandse diplomaat
Oscar Verschuur een geheime boodschap over de inval in Rusland, die hij door
wil geven aan de geallieerden. Hij denkt hier lang over na en onderneemt
vervolgens een reis naar Londen om het geheim aan de assistent van Churchill te
vertellen. Uiteindelijk doet hij het niet omdat hij bang is dat de herkomst van
de boodschap naar zijn dochter Eva te herleiden is. Door deze beslissing krijgt
hij te maken met zijn eigen geweten en met de mening van de twee vrouwen in
zijn leven. Wat offer je op? Een arrestatie of gevangenschap of erger voor je
dochter? Tegenover het leven van miljoenen naamloze Russen? Vanuit diverse
perspectieven wordt deze vraag behandeld.
Een soortgelijk dilemma komt Katja uit het boek ‘De lege
stad’ tegen. Verraad ze Bas, de Joodse baby van haar vriendin en houdt ze
daarmee haar broers en zussen uit de handen van de Duitsers? Of niet?
Gelukkig heeft Katja een uitweg, namelijk haar vriendschap met Max, een Duitse Unterstormführer. Hij redt haar gedurende de oorlog uit een aantal benarde situaties. Ze heeft, op aanraden van haar man, vriendschap met hem gesloten en krijgt gaandeweg het boek ook diepere gevoelens voor hem.
Gelukkig heeft Katja een uitweg, namelijk haar vriendschap met Max, een Duitse Unterstormführer. Hij redt haar gedurende de oorlog uit een aantal benarde situaties. Ze heeft, op aanraden van haar man, vriendschap met hem gesloten en krijgt gaandeweg het boek ook diepere gevoelens voor hem.
Waar Otto Verschuur zijn zetten overdenkt als een schaker en
uiteindelijk besluit niets te doen, krijgen we als lezer een veel minder
duidelijk beeld van de overwegingen van Katja. We lezen wel over haar slapeloze
nachten, maar wat precies haar overdenkingen zijn wordt minder uitgewerkt. Dat
is logisch, ze heeft een prioriteit: om haar broers en zussen ongeschonden door
de oorlog heen te loodsen. Dat lukt haar wonderwel, vooral door pragmatisch
handelen. En passant doet ze nog klusjes voor het verzet en redt ze een Joodse
baby.
Ik leer Katja het beste kennen in de gesprekken die ze met haar schoonouders heeft, waarin ze netjes maar ook heel duidelijk haar mening geeft over de kant die deze mensen hebben gekozen. Deze conversaties maken dat ik Katja een dappere heldin vind, in tegenstelling tot Oscar wiens handelen zich vooral in zijn hoofd afspelen en weinig in zijn daden. Logisch ook wel weer als je het in het tijdsbestek ziet: het ene boek speelt zich af in het voorjaar van 1941, het andere omspant de gehele oorlogsjaren waarin je dus veel meer situaties tot handelen tegenkomt.
Het boek van Otto de Kat vind ik prachtig geschreven. Het
bevat heel veel mooie zinnen en ook de beschreven situaties van de diverse
plekken zijn zo beeldend dat je het zo voor je ziet. Ook in het boek van Simone
van der Vlugt vind ik met name de scenes van de stad en hoe alles vernielt is heel
mooi beschreven. Ik heb veel geleerd van dit boek. Niet alleen hoe het verloop
van de oorlog in zijn algemeenheid ging, maar ook hoe de situatie was in
Rotterdam. Wel stoorde ik me regelmatig aan de uitleggerige toon in het boek.
In het begin worden de karakters van de broers en zusjes bijvoorbeeld
beschreven, dat vind ik als lezer niet nodig, gaandeweg het boek leer ik ze
genoeg kennen. Laat mij alsjeblieft ook denken tijdens het lezen!
Om het boek ‘Bericht uit Berlijn’ heb ik geen traan gelaten
en had ik na het lezen een beetje onbestemd gevoel. Terwijl het boek ‘Een lege
stad’ me erg aangreep omdat je toch meeleeft met de hoofdpersoon.
Wat lees ik liever? Ik maak geen keuze, het is appels met
peren vergelijken. Ik zou graag lezen over een periode waarin Katja haar
beslissingen neemt over haar liefde voor Max, maar dan geschreven door Otto de
Kat. Of zou graag lezen hoe het met de hoofdpersoon Otto Verschuur verder is
gegaan tijdens de oorlog, toen het ergste nog moest komen. The best of both
worlds als het ware.
Maar....die bestaat niet. Van het ene boek pak je dit...het
andere boek geeft je iets anders. Dat maakt lezen zo leuk, en boeiend. Het
verveelt nooit, toch?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten